BCB Werkgeheugentraining
De Brain Cognition Behaviour (BCB) Geheugentraining is speciaal ontwikkeld om het werkgeheugen van kinderen & jeugdigen te verbeteren. Diverse onderzoeken (waaronder Morrison & Chein, 2011) hebben namelijk aangetoond dat geheugentraining een aanzienlijk en langdurig effect heeft op het algehele cognitief functioneren van kinderen, en draagt daardoor bij aan betere schoolprestaties.
Wat is werkgeheugen?
Alan Baddeley, vooraanstaand onderzoeker op het gebied van het werkgeheugen, omschrijft het als volgt: “het werkgeheugen verwijst naar een systeem van het brein dat zorgt voor tijdelijke opslag en bewerking van informatie die nodig is voor complexe cognitieve taken.”
Het werkgeheugen is hiermee een soort kladblokje in het brein waar informatie letterlijk bewerkt wordt. Het regelt de informatiestromen in het geheugen door te bepalen wat nu relevant is, wat later nodig is en wat meteen overboord kan. Naast het bewerken van gegevens zorgt het werkgeheugen er ook voor dat informatie paraat gehouden wordt en dat informatie uit het lange termijn geheugen op het juiste moment beschikbaar is. Het werkgeheugen draagt hiermee bij aan de organisatie van kennis en de beschikbaarheid en bereikbaarheid ervan en is dus zeer belangrijk bij het schools presteren.
Voor wie is de BCB werkgeheugentraining bedoeld.
Het programma is gericht op kinderen van 8 tot 13 jaar. Dat houdt in dat het programma geschikt is voor leerlingen van halverwege groep 4 tot en met de brugklas van het voortgezet onderwijs. Binnenkort zal deze training ook beschikbaar zijn voor leerlingen tot 18 jaar.
Een training kan zinvol zijn als het kind aan één of meerdere van onderstaande voorbeelden voldoet:
- Hij/zij heeft moeilijkheden met het onthouden van lange instructies of een opeenvolging van instructies.
- Hij/zij kan zich moeilijk concentreren op werk als hij/zij niet extreem gemotiveerd is.
- Als er iets mis gaat bij het werk is hij/zij snel van slag.
- Hij/zij is erg veeleisend – zo veeleisend dat alles veel tijd kost.
- Hij/zij is vaak aan het dagdromen tijdens het werk.
- Hij/zij heeft problemen met het beginnen van een taak.
- Hij/zij heeft problemen met het onthouden van een geschreven tekst en moet het een paar keer opnieuw lezen voordat hij/zij het begrijpt.
- Hij/zij heeft moeilijkheden met het oplossen van rekenopgaven waarbij het nodig is om veel informatie te onthouden.
- Hij/zij heeft problemen met het volgen van een gesprek of verhaal.
- Hij/zij heeft moeite met het plannen en organiseren van zijn/haar werk, bijvoorbeeld in welke volgorde bepaalde taken gedaan zouden moeten worden en hoeveel tijd nodig is om de taken te volbrengen.
- Hij/zij heeft moeite met het organiseren van het dagelijks leven, zoals het meenemen van het juiste materiaal naar huis, afmaken van activiteiten en vervolgens weer meenemen naar school.
- Hij/zij is snel afgeleid.
- Hij/zij heeft geen goed inschattingsvermogen qua tijd, bijvoorbeeld het niet goed begrijpen hoe lang een uur is, of moeilijkheden met op tijd komen.
- Hij/zij raakt regelmatig dingen kwijt of weet niet meer goed waar spullen opgeborgen zijn.
- Hij/zij vergeet regelmatig wat hij/zij ook al weer kwam doen in een bepaalde kamer van het huis.
Dyslexie en de werkgeheugentraining
Bij lees- en spellingproblemen spelen het centrale verwerkingssysteem en de fonologische lus van het werkgeheugen een duidelijke rol (Braams, 1996). Pickering en Gathercole (2001) geven aan dat kinderen met specifieke leesproblemen of dyslexie tekorten laten zien in de functionering van het werkgeheugen.
Om te kunnen lezen en spellen moet een kind de patronen van woorden leren (woordherkenning) en het moet kunnen schakelen tussen klanken en de letters en/of lettercombinaties (klanktekenkoppeling). De BCB geheugentraining helpt kinderen om de werkgeheugenvaardigheden te verbeteren die zij nodig hebben voor lezen en spellen. Zo wordt er met de online geheugenspellen geoefend met het vergroten van de informatieverwerkingssnelheid voor letters en woorden en het automatiseren van letter- en woordherkenning. De instructie bij de online geheugenspellen is geschreven in het ‘dyslexie-lettertype’, voor een optimaal leesgemak.
Dyscalculie en de werkgeheugentraining
Het werkgeheugen speelt een belangrijke rol bij (het leren) rekenen. Vanwege het moeilijk kunnen schakelen, zullen ook de elementaire rekenvaardigheden vertraagd op gang komen. Door het niet goed kunnen (op)volgen van de instructie zijn er minder oefenmomenten en leermogelijkheden. Daarnaast doet met name hoofdrekenen een sterk beroep op het werkgeheugen. Juist bij het rekenen gaat het om de combinatie van opslag en bewerken om tot het goede antwoord te komen.
De BCB geheugentraining is in de eerste plaats een werkgeheugentraining en niet een training in automatiseren en memoriseren. Als de sommen te moeilijk zouden zijn, wordt het volledige werkgeheugen belast met het uitrekenen van de som en is er geen ruimte meer voor het langere tijd vasthouden van de antwoorden. Deze situatie is onwenselijk, aangezien het werkgeheugen hierbij onvoldoende getraind wordt. Daarom is ervoor gekozen dat de trainer het startniveau van de sommen kan aanpassen aan het rekenniveau van de leerling, zodat ook zwakke rekenaars en kinderen met dyscalculie met de software kunnen werken.
ADHD en de werkgeheugentraining
Verschillende onderzoeken tonen aan dat het visueel-ruimtelijk werkgeheugen vaak is aangedaan bij kinderen met ADHD. Mogelijk speelt een werkgeheugenprobleem ook een voorwaardelijke rol bij de impulsiviteit van het kind: kinderen reageren impulsief omdat ze niet lang genoeg informatie kunnen vasthouden (Alderson, e.a., 2010). Ook de hyperactiviteit zou vanuit een werkgeheugenprobleem verklaard kunnen worden. De hyperactiviteit heeft een doel: het is nodig voor de uitvoerende breinfuncties en het werkgeheugen (Rapport e.a., 2009).
De BCB geheugentraining helpt kinderen om snel de belangrijkste informatie te kunnen filteren uit een tekst, waarbij ze impulsen om op afleidende informatie in te gaan moeten onderdrukken. Ook traint de software kinderen om nieuwe informatie te organiseren en twee taken tegelijkertijd in de gaten te houden.
Autisme en de werkgeheugentraining
Kinderen met autismespectrumstoornissen hebben meestal een prima werkend visueel-ruimtelijk geheugen. Echter is een werkgeheugenprobleem toch een veel beschreven tekort bij ASS. Kinderen met autisme worstelen met het verbale werkgeheugen. Doordat het werkgeheugen van kinderen met autisme niet goed samenwerkt met andere delen van de hersenen, kunnen ze vaak niet goed schakelen, waardoor ze moeite hebben met het bewerken van informatie.
De BCB geheugentraining helpt kinderen te leren schakelen tussen informatie, door steeds nieuwe informatie toe te voegen aan bestaande informatie en deze te bewerken. Daarnaast wordt hun concentratie opgerekt en de flexibiliteit vergroot, omdat ze twee taken tegelijkertijd in de gaten moeten houden.
DCD en de werkgeheugentraining
Kinderen met DCD of dyspraxie hebben moeite met de coördinatie van lichaamshouding en beweging. Het probleem bevindt zich vooral in het visueel-ruimtelijk werkgeheugen, dat een belangrijke rol speelt bij de planning en controle van bewegingen. Doordat de DCD bij deze kinderen ook effect heeft op de fijne motoriek, hebben ze vaak tijd tekort om informatie te verwerken door middel van opschrijven. Een beperkt werkgeheugen maakt dit nog moeilijker, omdat ze maar één ding tegelijk kunnen doen.
De BCB geheugentraining pakt de zwakke plekken in het werkgeheugen bij deze kinderen aan. Zo helpt de software de visuele informatieverwerkingssnelheid te vergroten, waardoor er meer ruimte overblijft om hun aandacht te richten op de motorische aansturing bij bv. het schrijven. Ook wordt het visueel-ruimtelijk werkgeheugen expliciet getraind, zodat ze beter leren schakelen tussen informatie verwerken en de motorische handeling die bij de opdracht hoort.
Hoe werkt de BCB werkgeheugentraining?
Met de BCB geheugentraining leren kinderen om hun werkgeheugen beter te gebruiken. In een individuele trainingsperiode van 9 weken, wordt gedurende 4 dagen per week het werkgeheugen getraind. De leidraad van deze werkgeheugentraining is een online (internet) trainingsprogramma. De online spellen zijn speciaal gemaakt voor het trainen van zowel het visuele als het verbale werkgeheugen. De moeilijkheidsgraad van de oefeningen past zich continu aan op de prestaties van de gebruiker.
Naast het oefenen van de online werkgeheugenspelletjes, worden er ook offline geheugenoefeningen gedaan. De kracht van deze training zit in de transfer naar de school- en thuissituatie. Het kind leert passende geheugenstrategieën te gebruiken om de spelletjes en oefeningen uit te kunnen voeren en vervolgens wordt de koppeling gemaakt naar hoe je deze strategieën in de klas en thuis kunt gebruiken. Ook wordt er gewerkt aan taakaanpak en volgehouden aandacht. Deze vaardigheden zijn noodzakelijk voor het gebruik van het werkgeheugen.
Het gehele proces wordt begeleid door een gekwalificeerde trainer (psycholoog of orthopedagoog) van ECLG. Eén keer per week oefent het kind samen met één van onze trainers in onze praktijk. Daarnaast oefent het kind nog 3 keer per week thuis. Belangrijk!: van uw zoon of dochter wordt verwacht dat hij/zij 3 keer per week thuis de training volgt en dat u uw kind goed coacht en motiveert tijdens de oefenmomenten.
In de eerste weken neemt deze training ongeveer 20-25 minuten per dag in beslag en naar mate de training vordert worden de oefenmomenten wat langer en moelijker en duurt het tussen de 35-45 minuten per dag (4 keer per week).
De BCB Geheugentraining bestaat uit drie geheugenspellen:
- Zoekplaatje: gericht op verwerkingssnelheid, scannen op relevante informatie, negeren van afleidende informatie, automatische herkenning van letters en woorden, onthouden van visuele informatie, leren toepassen van geheugenstrategieën.
- Letterdans: gericht op informatie langere tijd vasthouden, onthouden van visueel-ruimtelijke informatie, automatische herkenning van letters, logisch redeneren, leren toepassen van geheugenstrategieën.
- Rekenmachientje: gericht op verwerkingssnelheid, informatie langere tijd vasthouden, toepassen van automatiseringsstrategieën, memoriseren van rekenfeiten, toepassen van geheugenstrategieën.
Ieder spel wordt in totaal 32 keer gespeeld. Bij minder dan 4 oefenmomenten per week is de frequentie onvoldoende om tot betere resultaten te komen.
Waarin onderscheidt de BCB geheugentraining zich van andere trainingen?
De BCB werkgeheugentraining:
- geeft instructies in het Nederlands
- maakt gebruik van het dyslexie-lettertype
- werkt adaptief: de opbouw in de spellen sluit aan bij de resultaten van het kind
- biedt de mogelijkheid om het niveau van de spellen te differentiëren naar het niveau van het kind
- biedt mogelijkheid tot extra uitdaging
- houdt gemakkelijk de vorderingen van het kind in een logboek en grafiek bij, waardoor resultaten zichtbaar worden
- maakt minimaal gebruik van tijdsdruk
- maakt gebruik van in Nederland gangbare letterclusters en woorden, hierdoor wordt ook woordherkenning getraind
- combineert de onlinespellen met offline oefeningen en het aanleren van passende geheugenstrategieën, waardoor effectiviteit thuis en in de klas wordt gewaarborgd.
- het programma is in Nederland ontwikkeld --> Nederlandse helpdesk voor ondersteuning
- trainers kunnen via het 'trainers-account' direct licenties aankopen en online betalen met iDeal of creditcard.
€. 45,- voor 1 licentie / 1 leerling
€. 212,50 voor 5 licenties/ 5 leerlingen
€. 395,- voor 10 licenties / 10 leerlingen
Twee opties geheugentraining en kosten
Optie 1
Optie 1 betreft de basistraining van 9 sessies met een van onze trainers in onze praktijk, en toegang tot het online trainingsprogramma gedurende de training, zodat u thuis de online training kunt volgen. Elke sessie met onze trainer duurt 45 minuten, waarvan effectief 30-35 minuten aan de training besteed wordt. De eerste trainingsessies duren doorgaans iets korter dan 30-35 minuten, en in de resterende tijd wordt met uw zoon en dochter gewerkt aan oefeningen voor taakaanpak en/of concentratie.
De kosten voor deze optie bedragen €. 375,- en zijn inclusief het gebruik van het online trainingsprogramma en 9 individuele sessies met de trainer in onze praktijk.
Optie 2
Optie 2 betreft de basistraining van 9 sessies met een van onze trainers in onze praktijk, en toegang tot het online trainingsprogramma gedurende de training, zodat u thuis de online training kunt volgen. Elke sessie met onze trainer duurt 75 minuten, waarvan effectief 60-65 met uw kind gewerkt wordt. Bij deze optie kan er nog meer tijd besteed worden om te oefenen voor taakaanpak en/of concentratie, of er kan extra begeleiding geboden worden indien uw kind op school problemen ondervindt met rekenen of taal/lezen. In de eerste sessie kunt u met onze trainer overleggen waaraan de extra tijd besteed wordt.
De kosten voor deze optie bedragen €. 590,- en zijn inclusief het gebruik van het online trainingsprogramma en 9 individuele sessies met de trainer in onze praktijk.
Wilt u meer weten?
Wenst u meer informatie over de geheugentraining, dan vindt u hier de contactinformatie van al onze praktijklocaties.